#آیان_کتاب
#ayanketab
قاآنی شیرازی شاعری مدیحه سراست و به خاطر سیم و زر قریحه و استعداد خود
را به خدمت ستایش این و آن می گمارد . قاآنی هرکس را به امید صله مدح می کند و در این
کار به منعمان و ممدوحان خود وفادار نمی ماند . قدرت قاآنی در سرودن هجویه ها کم از
مدایح او نیست . این هجویه های درباری که به صورت حمله و اعتراض به اشخاص ساخته شده
گاه چنان لحن ننگین و شروم آوری دارند که هنر شعری قاآنی را تا حد ابتذال پایین می
آورد . قاآنی شیرازی چه در تغزل و چه در هزل و هجا از به کاربردن الفاظ خشن و گاهی
رکیک ابایی ندارد . وقایع خلاف عفت و اخلاق و مجالس می گساری و بدمستی را بی پرده نمایش
می دهد . قاآنی شیرازی در انواع شعر خصوصا ترکیب بند و مسمط مهارت دارد . هنر بزرگ
قاآنی شیرازی در پرداختن مسمط های روان و زیباست . قاآنی در قالب مسمط های منوچهری
مضامین دل پذیری ریخته که غالبا بکر و ناشنیده است . قصاید مطنطن قاآنی که در مدح محمد
شاه و پسرش ناصرالدین شاه و بزرگان آن عهد است ، از نظر ادبی شایسته و بررسی زیادی
نیست ، اما تشبیب و تغزل هایی که در صدر قصاید قاآنی آمده رنگ هنری خاصی دارد و غالبا
مناظر بدیع و شگرفی را که مستقیما از زندگانی گرفته شده است ، با قلمی قادر تصویر و
رنگ آمیزی می کند . هر چند در غزلیات قاآنی بیشتر به غزلیات سعدی نظر دارد و گاه ابیاتی
از شیخ را تضمین می کند ولی هرگز غزل های قاآنی به پای دیگر اشعارش نمی رسد . قاآنی
شیرازی در سرودن قطعات و به کاربردن زبان عامیانه به ویژه در قطعه کوتاه هزل آمیزی
که پیر مرد و طفلی الکن با هم گفتگو می کنند ، مسلما به انوری نظر داشته است . با این
که قاآنی از متقدمین تقلید می کرد نمی توان قاآنی را از لحاظ سبک در طبقه سروش اصفهانی
و صبای کاشانی و فتح الله خان شیبانی ، قرار داد . بلکه خود سبک مخصوصی داشت که پس
از قاآنی سال ها مورد تقلید بعضی شاعران بود . خصوصیت مومی و نظر گیر سبک قاآنی بازی
با کلمات و قدرت در نوع الفاظ و ایراد کلمات مطنطن است ، اما از نظر معنی در شعر قاآنی
چندان تازگی و ابداعی دیده نمی شود.